|
|
MICHALCZOWA
1325 (ze spisów „Święto-Pietrza” w Krakowie)
(1367 Michalchonis libertas - Mp. 1, 292;
1389 Michalczowa - SP 8, uw. 178/62;
1398 de Michalczouicz,
Michalow, Michalcze - SP 8, 6512;
1402 de Michalczow - ZK 3a s. 535;
1438 Michalczowye - OK 5 k. 258v;
1470-80 Mychalczowa - DLb. 2 s. 243;
1496 Michalchowa - GK 25 s. 810;
1500 Michalczowicze - GK 27 s. 1082;
1529 Michalgora - LR s. 257)
10 km na SW od Czchowa.
1367 ziemia sądec. (Mp. 1, 292); 1530 n.,
1581 pow. sądec. (RP k. 42; ŹD s. 138);
1470-80, 1596 par. Jakubkowice (DLb. 2 s. 242-3; WR k. 16v).
-
Lokalizacja miejscowości Michalczowa
Miejscowość położona w południowo-wschodniej Polsce.
Gmina Łososina Dolna. Powiat nowosądecki. Województwo małopolskie.
Miejscowość liczy około czterysta trzydziestu mieszkańców.
Od 1981 roku Michalczowa tworzy własną wspólnotę parafialną do której należy ponad siedemset osób.
Centrum miejscowości to nowy kościół pod wewaniem Matki Bożej Królowej Polski, nowa Szkoła Podstawowa oraz magazyny i sklepy.
Zabudowa Michalczowej jest rozproszona i stanowią ją głównie nowe budynki mieszkalne i gospodarcze.
Mieszkańcy Michalczowej posiadający gosodarstwa rolne zajmują się głównie:
sadownictwem, ogrodnictwem, rolnictwem, hodowlą zwierząt, uprawą truskawek, porzeczek, malin, pszczelarstwem.
Kilku mieszkańców prowadzi własną działalność gospodarczą zajmując się transportem, stolarstwem, robotami budowlanymi,
handlem, mechaniką samochodową.
Spora część mieszkańców zatrudniona jest w miejscowych firmach i instytucjach.
Pracują także w krajach UE oraz USA.
-
Rys historyczny
Pierwsze ślady pobytu człowieka łączą się z epoką neolitu (4000-1700 lat p.n.e.).
Narzędzia kamienne i krzemienne, charakterystyczne dla neolitu odkrył archeolog Józef Żurawski między innymi
w Stańkowej-Woli miejscowości odległej zaledwie o kilka kilometrów od Michalczowej.
Prace archeologiczne potwierdzają stałe osadnictwo w IV-V okresie epoki brązu.
Można przypuszczać że początki Michalczowej sięgają tego okresu lub okresu epoki żelaza ( 1700-400 lat p.n.e).
Pierwsza wzmianka o miejscowości Michalczowa pochodzi z roku 1325 ze spisów „Święto-Pietrza” w Krakowie.
Dokument ten określa prawo dla Ks. Szymona, pierwszego proboszcza Jakubkowic do pobierania dziesięciny
od następujących wsi: Jakubkowice, Łączne, Bilsko, Michalczowa, Wronowice, Żbikowice, Roćmirowa, Wólka Stańkowska.
Za jedną dziesięcinę snopową pobierano wówczas 10 florenów. Z Michalczowej za wszystkie dostawy płacono 88 florenów.
1367 Kazimierz Wielki potwierdza, że Krystyn z Michalczowej chorąży krak. wydzielił synom
Stanisławowi, Andrzejowi, Wydżdze i Janowi: Wyżyce z Wolą, Prokocim,
połowę Michalczowej w ziemi krak. oraz → Michalczową karczmę → Krużlową
i połowę → Męciny z jej Wolą zw. → Kłodne w ziemi sądec. (Mp. 1, 292)2.
>>> kliknij i zapoznaj się z publikacją >>>>>
Według spisanej historii rodu Zielińskich po upadku Powstania Styczniowego w 1864 roku
folwark w Michalczowej zakupił jego uczestnik - ułan II pułku
Arystomen Paweł Jelita Zieliński ur. w 1825 w Rzeszotarach koło Krakowa.
Jego synem był Zygmunt Zieliński (1858-1925) generał broni WP I Rzeczypospolitej
który spędził dzieciństwo oraz wczesną młodość w Michalczowej.
Więcej informacji dotyczących losów rodziny Zielińskich można znaleść w publikacji
"BIOGRAFIA TWÓRCY FUNDACJI EDUKACYJNEJ ZBIGNIEWA BRZEZIŃSKIEGO I JEGO PRZODKÓW"
>>> kliknij izapoznaj się z publikacją >>>>>
Od połowy XIX wieku na skutek uwłaszczeń, powstania chłopskiego, zniesienia pańszczyzny,
podatków, majątki dworskie upadały a ziemię po kilka morgów wykupywali chłopi.
I wojna światowa
W początkowej fazie I wojny światowej, okolice stały się terenem krwawych walk toczonych
pomiędzy wojskami rosyjskimi a wojskami austro-węgierskimi.
Wielu mieszkańców zostało zmobilizowanych do służby w wojskach austro-węgierskich
a końcowej fazie wojny weszli wskład Legionów tworzonych
przez Piłsudzkiego a następnie Wojska Polskiego I Rzeczypospolitej.
II wojna światowa i związany z nią okres okupacji hitlerowskiej w latach 1939-1945.
Po agresji Niemiec na Polskę w 1939 roku nastąpiła okupacja i szerzony przez okupanta terror.
Aresztowania, rewizje, wywózki na roboty przymusowe do Rzeszy a także zabieranie w formie kontygentów zboża,
bydła, trzody stały się codziennością.
Dlatego Sądeczyzna stała się bazą partyzancką zwłaszcza dla I Pułku Podhalańskiego Armii Krajowej.
Na terenie Gminy Łososina Dolna od 15 grudnia 1939 do 19 stycznia 1945 roku działała placówka AK "Dolina".
W działalność podziemną Ruchu Oporu było zaangażowanych wielu mieszkańców Michalczowej.
Celem działalośći placówki było werbowanie członków, szkolenie w zakresie osługiwania się bronią, łącznością,
kolportaż tajnej prasy i wiadomości z nasłuchów radiowych.
Komendantem placówki był jeden z pierwszych organizatorów podziemnego Ruchu Oporu oficer zawodowy-
podporucznik pochodzący z Michalczowej Stefan Bednarek ps. "Mścisław".
Gestapo prowadziło nieustanne poszukiwania członków Ruchu Oporu. W 1942 roku w podczas akcji Gestapo w Michalczowej
mającej na celu aresztowanie Stefana Bednarka, zginął jego ojciec Jan i siostra Ludwika.
Za działalność w Ruchu Oporu lub jemu sprzyjanie nastąpiły aresztowania rodziny Bednarków a także sąsiadów i mieszkańców.
Aresztowano między innymi Jana Bednarka którego więziono w Nowym Sączu a następnie w Obozie Koncentracyjnym w Oświęcimiu.
W Obozie Koncentracyjnym w Oświęcimiu zgineła Maria Bednarek, zgineli także Józef Działoński i Michał Sromek.
Władysław Bednarek zginął w Charkowie, Józef Bednarek zginął w okolicach Pasierbca w czasie obławy żandarmerii niemieckiej
a Bolesław Bednarek zginął we Francji.
Wyzwolenie Michalczowej spod okupacji hitlerowskiej nastąpiło 19 stycznia 1945 roku.
11 listopada 2003 roku przed Szkołą Podstawową odsłonięto pomnik upamiętnający martyrologię mieszkańców Michalczowej i
Łęk. W uroczystości odsłonięcia pomnika wzieli udział kombatanci, władze Gminy oraz mieszkańcy.
-
Charakterystyka
etnograficzna
Etnograficznie usytuowana jest na północnym krańcu regionu Lachów Sądeckich,
granicząc od zachodu z Lachami Limanowskimi, od północy z regionem Krakowiaków wschodnich, od wschodu z regionem Pogórza.
Istotnym wyróżnikiem są ciągle żywe, przekazywane z pokolenia na pokolenie:
zwyczaje związane z okresem ostatków, adwentu i Bożego Narodzenia. Kolędowanie z gwiazdą, konikiem, turoniem,
z szopką z lalkami, nowolecięta, noworoczne droby, szczodroki.
Kilku i kilkunastometrowe palmy w Niedzielę Palmową. Zwyczaje związane ze Świętami Wielkanocnymi,
wyrzędy i śmigurt w Poniedziałek Wielkanocny. Ognie sobótkowe w Zielone Świątki.
Święcenie owsa, soli, jabłek, wody, wina, pokarmów w Wielką Sobotę oraz wianków z ziela w ostatnią oktawę
i bukietów w święto Matki Boskie Zielnej.
Barwną oprawą uroczystości są grane przez ludowych muzykantów skoczne polki, tramelki, sztajery, smętne walczyki
oraz śpiewki, tańce, sposób muzykowania i osobliwe witanie gości przybywających na wesele przez pierwszego drużbę,
bramy weselne,
obrzędy zwłaszcza weselne: błogosławiny, czepiny i związane z nimi obrzędowe pieśni.
Krajobraz
-
Michalczowa otoczona jest górami Beskidu Wyspowego. Beskid Wyspowy należący do Karpat fliszowch tworzą strome zbocza, głebokie wąwozy,
niezwykle bogatą szatę roślinną, pokrywająca połaciami grzbiety i stoki górskie.
W lasach przeważają drzewostany mieszane: buk, jodła, sosna, modrzew, brzoza, grab, jesion i inne.
Faunę reprezntują często spotykane gatunki: sarny, jelenie, dziki, zające, lisy, borsuki, kuny.
Parafia Matki Bożej Królowej Polski
-
Michalczowa jako miejscowość od początków chrześcijaństwa na tych terenach
a najstarsze znane zapisy datowane są na 1325 rok (ze spisów „Święto-Pietrza” w Krakowie)
do 1981 roku należała do Rzymsko-Katolickiej Parafii Jakubkowice, obecnie centrum miejscowości Łososina Dolna.
W 1981 roku po 15 latach intensywnych i trudnych starań nastąpiło utworzenie i zatwierdzenie Parafii Michalczowa.
Historia Parafii w Michalczowej.
22 pażdziernika 1966 roku w domu będącym własnością rodziny Waligórów została
odprawiona po raz pierwszy Msza Święta.
Ks. Marian Stępień - wikariusz z Łososiny Dolnej sprawując opiekę duszpasterską jednoczęśnie tworzył nową wspólnotę parafialną.
W 1967 roku dom gospodarczy Państwa Waligórów z pomocą parafian przekształca w kaplicę pod wezwaniem N.M.P. Królowej Polski.
W budynku tym odbywały się też lekcje religii.
Właściciele kaplicy oraz duszpasterz byli różne sposoby represjonowani przez ówczesne nieprzychylne Kościołowi
komunistyczne władze państwowe.
Wielokrotne prośby o zezwolenie na budowę nowej świątyni kierowane przez Ks. M. Stępnia i mieszkańców
spotykają się ze sprzeciwem władz.
Determinacja księdza i społeczeństwa, poparta wieloma delegacjami do władz wojewódzkich w Nowym Sączu sprawiają że
w 1980 roku zezwolono na przeróbkę i odnowienie Kaplicy.
W 1981 otrzymano zezwolenie na budowę Plebani
i utworzenie cmentarza komunalnalnego oraz zatwierdzenie powstania Parafii Michalczowa.
Ks. Biskup Ordynariusz Diecezji Tarnowskiej Jerzy Ablewicz dekretem z dnia 20
marca 1981 roku erygował Parafię pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski w Michalczowej, a jej
pierwszym proboszczem został mianowany Ks. Marian Stępień dotychczasowy rektor kaplicy.
W 1982 roku otrzymano zezwolenie na budowę nowego kościoła w Michalczowej wg projektu Pana
Pawła Dygonia z Nowego Sącza.
14.04.1983 roku rozpoczęto budowę nowej Świątyni na parceli ofiarowanej przez Pana Jana Kuliga z Michalczowej.
Kamień węgielny poświęcony przez Jana Pawła II w Krakowie wmurował Ks. Bp. Jerzy Ablewicz dnia 20 kwietnia 1984 roku.
Budowę kościoła dzięki ogromnemu zaangażowaniu i społecznej pracy parafian ukończono w 1986 roku.
Ks. Marian Stępień wykazał się też jako doskonały organizator prac i zaopatrzeniowiec
w praktycznie niedostępnne w ówczesnych czasach materiały budowlane.
W 1987r. Ks. Marian Stępień zostaje przeniesiony i mianowany proboszczem w Trzetrzewinie.
Ksiądz Prałat Marian Stępień
22 czerwca 1938 - 29 maja 2020
Ksiądz Prałat Marian Stępień był człowiekiem który przez całe życie służył Bogu i ludziom w pełnym słowa tego znaczeniu.
Swoją serdecznością, życzliwością, skromnością, gorliwą religijnością, ciężką pracą, nieskazitelnym przykładem,
szlachetnością i otwartością zaskarbił sobie wielką wdzięczność i ogromny szacunek u wszystkich,
którzy mieli z nim styczność i sposobność współpracować.
>>>zapoznaj się z publikacją >>>>>
Drugim proboszczem w Michalczowej zostaje Ks. Stanisław Skowron.
W latach 1987-1996 zajmuje się wystrojem wewnętrznym i zewnętrznym kościoła a także zagospodarowaniem terenu wokół świątyni i plebani.
Wszystkie elementy wyposażenia kościoła w drewnie dębowym zostały wykonane w zakładzie stolarskim Józefa Świątkowskiego z Michalczowej.
Stacje Drogi Krzyżowej ufundowane przez parafian wykonał rzeżbiarz z Łososiny Dolnej - Marian Pajor.
26 czerwca 1994 roku konsekracji kościoła dokonał Ks. Bp. Józef Życiński.
W 1996 roku Ks.Stanisław Skowron zostaje przeniesiony i otrzymuje nominację na proboszcza w Tarnowcu.
Trzecim proboszczem Michalczowej od 1996 roku zostaje Ks. Władysław Midura.
W latach 1996-2002 z pasją zajmuje się pracą duszpasterską,nauczaniem religii.
Dokonuje bieżących remontów i zakupów wyposażenia plebanii i kościoła,
między innymi modernizacji ogrzewania.
Osobiście zajmuję się estetyką terenu wokół budynków parafialnych.
W 2002 roku Ks.Władysław Midura zostaje przeniesiony i otrzymuje nominację na proboszcza w Trzcianie.
W latach 2002-2009 proboszczem Parafii Michalczowa był Ks. Kazimierz Rzeszutko.
Obecnie na emeryturze.
2009 - 2016 roku funkcję proboszcza pełni Ks. Marian Brach.
Z gorliwością zajmuje się duszpasterstwem, nauczaniem religii i życiem duchowym parafian.
Redaguje i publikuje tygodnik "INFORMATOR PARAFIALNY".
Stopniowo realizuje bieżące remonty plebanii i kościoła,
miedzy innymi modernizacja nagłośnienia, montaż witraży w oknach świątyni.
Obecnie pełni posługę kapłańską w Krynicy-Zdroju.
W miesiącach sierpień-październik 2016 roku administratorem jest Ks.Krzysztof Bajorek.
W trakcie krótkiego okresu administrowania parafią zapoczątkował kult do Św. Rity
a także dokonał kapitalnego remontu plebanii
Od listopada 2016 roku proboszczem Parafii Michalczowa jest Ks.Damian Kostrzewa
który z pasją zajmuje się posługą duszpasterską wśród dzieci, modzieży i dorosłych.
Dokonuje bieżących remontów plebanii i kościoła,
między innymi modernizacji dolnego kościoła, ogrzewania, sali katechetycznej.
-
Caritas
CARITAS
Przy Parafii prowadzi działaność Caritas. Zajmuje się opieką nad osobami starszymi, chorymi a także uboższymi rodzinami i osobami
będącymi w trudnej sytuacji zyciowej.
Organizuje corocznie w okresie przed Bożym Narodzeniem Wigilię dla osób samotnyh, chorych i starszych.
-
Oświata
Systematyczne nauczanie dzieci rozpoczęto w Michalczowej w roku szkolnym 1911/12
- była to szkoła powszechna. Nauka odywała się w jednej sali w budynku który wzniesiony
został przez mieszkańców jeszcze przed I wojną światową na gruncie ofiarowanym przez Józefa Głąbieńskiego
i mieścił pomieszczenia Ochronki S.S.Franciszkanek Imienia Maryii.
W 1925 roku nastąpiła reorganizacja szkoły na trzy klasową szkołę mieszaną.
Od roku 1933/34 szkoła w Michalczowej była siedmioklasowa.
Zajęcia w budynku starej szkoły odbywały do roku 1997.
Budowa nowej szkoły
W 1989 roku rozpoczęto prace z przygotowaniem dokumentacji a jesienią 1990 r. rozpoczęto prace ziemne.
Dzięki zabiegom obecnego Dyrektora Szkoły Pana Stnisława Zelka,
społecznym wsparciem mieszkańców oraz przychylności Władz Gminnych,
udało się pomimo wielu trudności sfinalizować prace budowlane.
W 1997 roku do użytku oddano część dydaktyczną - segment "A". W tym roku też dokonano roziórki starego budynku szkoły.
W 2004 roku rozpoczynają się prace budowlane i wykończeniowe segmentu "B".
Zostaje oddana do użytku część "B" wraz z salą ginastyczną. Wykonano również nową elewację budynku całej szkoły.
21 maja 2005 roku cały budynek szkolny zostaje uroczyście oddany do użytku a Szkoła Podstawowa w Michalczowej otrzymuje imię Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Dyrektorem Szkoły Podstawowej w Michalczowej jest mgr inż. Stanisław Zelek.
Scena widowiskowa w Michalczowej
W 2011 roku przy Szkole Podstawowej w Michalczowej
została oddana do użytku scena widowiskowa
na której odbywają się imprezy plenerowe:
Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne,
Przegląd Folkloru Sadecczyzny,
imprezy integracyjne i rekreacyjne.
>>>>>>>>>>>>>>>> zobacz więcej >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
|
>>> foto galeria: Michalczowa i okolice >>>
Posiadasz ciekawe informacje, fotografie, opinie.
Prześlij je na nasz adres e-mail:
michalczowa@wp.pl
|
|
